مؤسسه آموزش عالی حوزوی فاطمیه کرمان

محدّث بزرگوار، شیخ صدوق، پس از بيان نوافل شب هاى ماه رمضان و صد ركعت نماز براى هر يك از شب هاى بيست و يكم و بيست و سوم مى گويد: «هر كس اين دو شب را با گفتگوى علمى احيا بدارد، بهتر است». (الأمالى، صدوق، ص ۷۴۷) به نظر مى رسد كه اين مطلب، برگرفته از سخن پيامبر خدا (صلی الله علیه و اله) به ابوذر است كه در آن، برترى علم را بر عبادت به تفصيل بيان داشتند و در پايان آن فرموده است: «اى ابو ذر! يك ساعت نشستن براى گفتگوى علمى براى تو، از عبادت يك سال كه روزش را روزه بدارى و شبش را به نماز بِايستى بهتر است». (جامع الأخبار، ص ۱۰۹، ح ۱۹۵)
آيت الله مکارم شيرازي می فرماید: «شب عبارت است از سايه نيم کره زمين که بر نيم کره ديگر مي افتد و اين سايه، همراه گردش زمين در حرکت است و يک دوره کامل آن بيست و چهار ساعت انجام مي شود؛ بنابراين، ممکن است شب قدر، يک دور کامل حرکت وضعي زمين به خودش باشد؛ يعني مدت بيست و چهار ساعت تاريکي که تمام نقاط زمين را زير پوشش قرار مي دهد شب قدر است که آغاز آن از يک نقطه شروع مي شود و در نقطه ديگر پايان مي يابد. (تفسير نمونه، ج 27، ص 192) برخي از روايات اين نظر را تأييد مي کنند؛ روايتي از طريق اهل بيت(علیهم السلام) وارد شده است که در آن، روزهاي شب قدر از نظر فضيلت، به سان شب هاي قدر شمرده شده است.(محمد بن حسن شيخ طوسي، تهذيب الاحکام، ج4،ص331) اين روايت مي تواند اشاره به اين معنا باشد که ليله القدر، همان حرکت وضعي بيست چهار ساعته زمين به دور خودش است؛ بنابراين روز را نيز شامل مي شود و روز آن نيز، فضيلت شب را دارد.
می توان در جمع بین این مطالب گفت چنانچه در روایات به عبادت در سحر و در دل شب سفارش بسیار شده شب را به عبادت و دعا پرداخت و روز قدر را به مباحثه علمی و معرفتی پرداخت.